Цас, бороо ороод жиндүүхэн байдаг өдрүүдэд би аав ээж хоёроо их боддог…
Ээж даарсан ч үнээгээ сааж л байдаг, аав даарсан ч малдаа явж л байдаг. Амьдралын төлөө , Миний төлөө шүүдээ…

Зарим үед өглөө эрт босохдоо нойроо харамлаад , арайхийн босож ядах үедээ үүрийн жингээр эрт бэлчдэг хониныхоо араас ядах юмгүй морддог аавыгаа би боддог.

Зарим үед хэцүү санагдаж шантраад, бүх зүйл болохгүй байгаа юм шиг санагдах үед насаараа нэг л зүйлийг өдөр болгон давтаж хийсэн, одоо ч хийсээр байгаа хэрнээ хэзээ ч “хэцүү байна” , “ядаргаатай байна” гэж гомдоллож байгаагүй ээжийгээ би боддог.

Тэд үргэлж “миний хүүхэд эрүүл байхад л болно доо”, “хоол унд бий юу” , “даарчив, дулаан хувцаслаарай” гэдэг. Үр хүүхэд биднээс иймхэн зүйлийг л хүсээд амьдарчихдаг аав ээж бол үнэхээр гайхамшиг. Биднийг эцэг эхээс минь илүү хайрлах хүн үгүй. Аав ээжийн хайр бол ямар ч нөхцөлгүй ганц хайр юм. Тэд биднийг алдаа дутагдал бүх юмтай минь байгаагаар минь үүрд үнэнч хайрлах хүмүүс юм.

Сэрэлт киноны Бумаа гэх нэрээр алдартай , орчин үеийн театрын урлагийн нэрт зүтгэлтэн , Монголын 20-р зууны манлай эмэгтэй жүжигчин , Улсын гавъяат жүжигчин Т.Цэвээнжав гуайг танихгүй хүн ховор. Монголын тайз дэлгэцийн урлагт 1950-1960 онд од шиг гялалзаж явсан тэрээр одоогоос 100 жилийн өмнө мэндэлж байжээ. Т.Цэвээнжав нь 58 наслахдаа 50 гаруй жүжиг, олон арван уран сайхны кинонд дүр бүтээсэн бөгөөд “Сэрэлт”, “Хүргэн хүү”, “Энэ хүүхнүүд үү” кинонд бүтээсэн дүрүүд нь одоо ч ард олны сэтгэлд хоногшин үлджээ. Түүний хүү Батзундуйн Батцэвээний ярилцлагыг толилуулъя:

Таны ээж урлагт анх хэрхэн хөл тавьж байсан бэ?

Ээж маань 20 нас хүртэлээ эцэг эхтэйгээ хамт амьдарч байгаад аавтай гэр бүл болсон юм билээ. Миний аавыг Батсундуй гэдэг . Унаган хотын хүн. Матад суманд цэргийн алба хааж байхдаа ээжтэй танилцаж л дээ. Аав маань Офицер явсан хүн. Харин 1936 онд хотруу явахдаа ээжийг аваад хамт ирсэн юм билээ. Хотод ирээд шаазан ваарны үйлдвэр , гар оёдолын артельд ажил хийж байсан. Ээж дуу хуур , бүжиг наадамд дуртай хүн байсан. Тиймдээ сайн дурын уран сайханчдын дугуйланд явдаг байж. Харин дараа нь Хөгжим бүжгийн сургуульд орж суралцсанаар жүжигчин болох эхлэл нь тавигдсан.

Т.Цэвээнжав гуай тайз , дэлгэцийн олон сайхан дүрийг үзэгчдийн сэтгэлд хоногштол бүтээсэн. Тиймдээ ч найруулагч , театрын судлаачид их үнэлдэг…

Театрын жүжигчин байсан учраас төдийлөн олон кинонд тоглож чадаагүй болов уу. Хэдий цөөн кинонд тоглосон ч ээж минь Монголын кино урлагт цайлган цагаан сэтгэлтэй , шудрага наргианч зантай эмэгтэйн дүрийг мөнхөлж чадсан юм. Ямарч дүрийг чадварлаг бүтээдэг , байгалиас заяасан авъяас билигтэй хүн байж дээ ээж минь . Ээжийнхээ тоголсон киног үзэхэд дэргэд байгаа юмшиг л сайхан санагддаг даа.

Ганц хүүгээ их эрхлүүлдэг байсан биз?

Аав , ээж маань намайг их эрхлүүлнэ. Тэгэхдээ буруу эрхлээгүй гэж боддог юм. Миний ээж шулуун шударга зантай , ухаалаг мөртлөө хүүхэд шиг гэнэн цайлган хүн байсан. Хэдий урлагийн төлөө зав зай муутай байдаг байсан ч хань ижил , үр хүүхдэдээ их халамжтай , сайхан хүн байсандаа. Амралтын өдрүүдээр янз бүрийн сайхан хоол хийнэ, бас их цэвэрлэгээ хийнэ. Маш цэвэрч нямбай хүн байлаа шүү дээ

Ийнхүү түүний хүү Б.Батцэвээний ярилцлаганы хэсгээс дурьдлаа. Одоо энэ гайхалтай эмэгтэйн талаар Найруулагч Р.Доржпалам болон Театр судлаач С.Дашдондог нарын хэлсэн үгнээс хуваалцая

“Цэвээнжав гуай найруулагч, зохиолч хоёрын дутууг гүйцээж сэтгэдгийг миний найруулсан “Морьтой ч болоосой”, “Энэ хүүхнүүд үү” зэрэг кинонуудаас харж болно” хэмээн урлагийн гавьяат зүтгэлтэн, нэрт кино найруулагч Р.Доржпалам хэлсэн байдаг.

Театр судлаач С.Дашдондог “Театрын урлагийн зарим зүтгэлтэн” номдоо “Т.Цэвээнжав өөрийн тоглох дүрийн мөн чанарыг ухаанаараа зөв олж чаддаг, хэтрүүлэг чимэглэлийг эгзгийг нь олж, жүжиглэлтээрээ авцалдуулж чаддаг, уран сэтгэмж, дүрийн баяжуулалт сайтай, инээдмийн дүрийг бүтээх уран чадварын хувьд гадаадын нэрт жүжигчидтэй мөр зэрэгцэх авьяастан” хэмээн үнэлжээ.

Монгол Улсын гавьяат жүжигчин Л.Чаминчулуун хэлэхдээ :“Гавьяат жүжигчин Т.Цэвээнжав гуай шиг жүжигчин болохыг хүсдэг байлаа. Дүрдээ бүр дурлаж, шатаж тоглодог байсан. Тухайн дүрээрээ амьдарч чаддаг ховорхон авьяастай уран бүтээлч байсан даа. Тоглолтыг нь харахад яг л тэр дүр. Бэлтгэлээ хийж байхад нь мэндэлбэл тухайн дүрээрээ л өөдөөс хариулдаг байсан. Урлагийн төлөө өөрийгөө золиосолж, чин сэтгэлээсээ хөдөлмөрлөж чаддаг байсан нь бүтээсэн дүр бүхнээс нь мэдрэгддэг” хэмээн нэгэн ярилцлагадаа дурдсан нь бий.

Зарим хүмүүс түүнийг Аман хуур киноны Дарийн дүрээр андуурдаг. Харин энэхүү Дарийн дүр нь М.Бадамгарав гуай юм. М.Бадамгарав тайз дэлгэцийн олон арван бүтээлд тоглосны дотор “Аман хуур” киноны Дарь, “Өглөө”киноны “сэлэм” Тогмидын ээж Бадам, “Өнөр бүл”-ийн үйлдвэрийн даргын эхнэр зэрэг дүрээр үзэгч түмнийхээ зүрх сэтгэлд хоногшин үлдсэн билээ. Үүнээс гадна дотоод, гадаадын олон арван жүжигт гол болон туслах дүр бүтээсний учир 1956 онд Монгол Улсын гавьяат жүжигчин цол олгожээ. Энэ эрхэм хүний мэндэлсний 100 жилийн ой мөн саяхан 2019 онд болсон билээ. Аргагүй л алтан үеийн сайхан хоёр уран бүтээлч дээ.

“Хүргэн хүү”-гийн Дэмбэрэл даам гарах гэж байж хадамдаа хандаа даруулаад, ижийгээ аваад сум дээр нүүгээд ирчихсэн…. муу ээж нь гэрийнхээ хаяанд гунихарчихсан ийш тийш сэлгэж хараад л… бүүр нэг байгалийн төрмөл авъяас гэдгийг дүр бүхэндээ утгаар нь үзүүлдэг “Зууны манлай жүжигчин” Т. ЦЭВЭЭНЖАВ гуайн утга яруу төгөлдөр, эрхэмсэг даруухан хөшөөг нь төрөлх Дорнод аймгийн Матад суманд нь ийнхүү босгожээ.

“Эх Дэлхийн Мисс- 2022” тэмцээн Филиппин улсын Манила хотод 11 дүгээр сарын 12-29 өдрүүдэд болно. Дэлхийн миссийн тэмцээний гуравт эрэмбэлэгддэг энэхүү тэмцээний зорилго нь байгаль орчноо хайрлан хамгаалах, экологийн тэнцвэрт байдлыг хангахад чиглэсэн боловсролыг олгохыг дэлхий нийтэд сурталчлан таниулах, аялал жуулчлалыг хөгжүүлэхэд чиглэсэн юм. Тэмцээн цахим хэлбэрээр 10.24-нөөс эхэлж хийгдсэн байна. Монгол Улсыг төлөөлж энэхүү тэмцээнд Үндэсний ялагч Сэргэлэнийн Нандин оролцохоор Филиппиний Манила хотыг зорьсон юм.

Дэлхийн дулаарлын эсрэг Монгол эх орноо төлөөлөн өөрийн дуу хоолойгоо өргөж буй С.Нандин нь байгаль дэлхий, хүрээлэн буй орчны өөрчлөлтийн эсрэг хувь нэмрээ оруулж иржээ. Тэрбээр гэр бүлээрээ олон жилийн турш зуу, зуун мод тарьж ургуулж өдгөө 3000 гаруй мод, бут тарьжээ. Энэ зун гэхэд 600 ширхэг бяцхан гацуур тарьсан байна. Энэ жилийн тэмцээнд 120 гаруй улсын гоо бүсгүй оролцож байна.

Тэрбээр С.Нандин маань 18 настай бөгөөд саяхан Гүржид болсон дэлхийн өсвөр үеийн загвар өмсөгчийн тэмцээнээс Гранпри шагнал энэ жил хүртсэн юм.

Түүний аав П.Сэргэлэн нь Кувейт улсад суугаа Монгол Улсын Элчин сайдаар томилогдон ажиллаж байгаа тул Кувейтийн “БСК” дунд сургуулийн 12 дугаар ангид суралцах болсон байна. Харин ээж Б.Байгалмаа нь Гоёл-94 наадмын шилдэг шагвар өмсөгчөөр шалгарч байсан нэгэн билээ.

Өдрийн сонинд өгсөн С.Нандин-н ярилцлаганаас хүргэж байна.

“Эх дэлхийн мисс” тэмцээний үндэсний ялагчаар тодорч, эх орноо төлөөлөн өрсөлдөх эрхийг авсанд баяр хүргэе. Тэмцээний бэлтгэл хангагдаж байна уу?

Юуны өмнө намайг сэтгэл зүрхээрээ дэмжиж байгаа нийт монголчууддаа чин сэтгэлээсээ талархаж байгаагаа илэрхийлье. Намайг Сэргэлэнгийн Нандин гэдэг. Би 18 настай. Миний хувьд өнгөрсөн тавдугаар сард Гүрж улсын Тбилиси хотод зохиогдсон Дэлхийн өсвөр үеийн загвар өмсөгчдийн тэмцээнээс “Шилдэг үндэсний хувцас” болон Гран При шагнал хүртсэнээр “Эх дэлхийн Мисс-2022” тэмцээнд оролцох эрх авсан. Тайзнаа Монгол Улсынхаа нэрийг дуудуулахад маш их сэтгэл хөдөлж, бахархалтай гоё мэдрэмж төрдөг юм байна лээ. Мөн намайг энэ тэмцээнд оролцоход тусалж дэмжсэн ойр дотныхон, богино хугацаанд дээл хувцсыг минь оёж урласан хумүүсийн нөр их хөдөлмөрийг бодохоор огшоод тайзнаас буугаад би уйлж байлаа. “Эх Дэлхийн Мисс-2022” тэмцээнд Монгол Улсаа төлөөлөн оролцох болсондоо туйлын баяртай байна. Эх дэлхий, байгаль орчноо хайрлан хамгаалахад чиглэсэн энэхүү тэмцээнд оролцож эх орныхоо дуу хоолойг дэлхийд таниулан авьяас чадвар, ухаанаа уралдуулах хариуцлагатай үүрэг ирж байгаад талархалтай хүлээж авсан. “Эх дэлхийн мисс-2022” тэмцээн аравдугаар сарын 24-ний өдрөөс цахим хэлбэрээр эхэлсэн. Арваннэгдүгээр сарын 12–29-ний өдрүүдэд Филиппин улсад хүрэлцэн очиж тэмцээндээ үргэлжлүүлэн оролцоно. Тэмцээний бэлтгэл ажил нэлээд ихтэй байсан, одоо үндсэндээ хангадаж дуусч байна.

Тэмцээнд үндэсний ялагчийг шалгаруулахад төсөл их чухал үүрэгтэй байдаг шүү дээ. Өөрийнх нь хувьд ямар төсөл танилцуулсан бэ?

Байгаль эх бол хүний бие организмтай адил өөрөө өөрийгөө хамгаалж тэнцвэржүүлж байдаг гайхамшигтай зүй тогтолцоотой. Энэ гайхамшигт амьдралын тогтолцоог хүн төрөлхтөн бид хөндлөнгөөс хүчээр өөрчилснөөс үүдэн маш их сөрөг нөлөө үүсээд байгаа нь нууц биш юм. Сүүлийн жилүүдэд эрчимтэй хотжилт, үйлдвэржүүлэлтийн улмаас манай эх орон төдийгүй дэлхий нийтээрээ экологийн тэнцвэрт байдлыг эвдэхэд хүргэж буй нь харамсалтай. Тиймээс нийтээрээ байгаль орчноо аварцгаая. Үүний тулд бид дуу хоолойгоо нэгтгэж, сайн үйлсийн төлөө улс үндэстнээрээ гар нийлэх ёстой.

Өөрийнхөө гэр бүлийн гишүүдээ танилцуулахгүй юу?

Миний аавыг П.Сэргэлэн гэдэг. Монгол Улсаас Кувейт улсад суугаа Элчин сайд, эдийн засагч, багш мэргэжилтэй, дипломатч. Монгол Улсын манлай уяач. ОУХСМастер. Ээжийг минь Б.Байгалмаа гэдэг. Хувцас загварын “Гоёл-94”, Хаврын “Гоёл-95” тэмцээнүүдэд Шилдэг загвар өмсөгчөөр шалгарч байсан топ модель. Багш, орчуулагч мэргэжилтэй. Би гурван эгч, нэг ах, нэг эрэгтэй дүүтэй. Мөн Лео нэртэй 10 настай нохойтой.

“Эх дэлхийн мисс” тэмцээний үндэсний ялагчаар шалгарахад өөрт нь ямар зан чанар тус болсон гэж бодож байна вэ?

Би зорилгодоо хүрэхийн тулд биеэ дайчилж чаддаг тууштай зан чанартай. Ямар нэг зүйл хийхээсээ өмнө тал бүрээс нь судалж байж хийхийг эрмэлздэг, хийж бүтээж байгаа бүхэндээ чин сэтгэлээсээ ханддаг.

Анх хэдэн настайдаа загварын тайзан дээр гарч байсан бэ. Хамгийн дурсамжтай, сэтгэлд тод үлдсэн загварын тайз, шоу гэвэл ямар тайзыг хэлэх вэ?

2022 оны хавар “Queen model Agency”-н Х.Энхмаа багшийн удирдлага дор загвар өмсөгчийн сургалтаа дүүргээд Гүрж улсын Тбилиси хотод зохион байгуулагдсан Дэлхийн өсвөр үеийн загвар өмсөгчдийн тэмцээн болох “World Teen Model of the Planet” тэмцээний тайзнаа гараагаа эхэлсэн. Миний оролцсон загварын шоу болгон тус бүртээ өөрийн гэсэн онцлогтой бөгөөд бүгд л сэтгэлд минь сайхан дурсамжуудыг үлдээсэн. Хамгийн сүүлд дэлхийд алдартай Филиппиний загвар зохион бүтээгч Майкл Синкогийн загваруудаас Арабын загварын долоо хоногийн үеэр толилуулснаар тус шоунд оролцсон анхны монгол загвар өмсөгч болсоноо онцолмоор байна. Майкл Синко загвараа толилуулахдаа орчноо төгс бүрдүүлсэн байсан нь үзэгч олонд төдийгүй оролцож байгаа хүмүүстээ сэтгэл хөдлөм байсан. Тийм гоё шоунд оролцож Монголынхоо нэрийг гаргасандаа баяртай байна. Энэ дашрамд загвар өмсөгч болох гарааг минь эхлүүлж өгсөн Х.Энхмаа багшдаа болон “Miss Mon­golia Tourism Association”- ний Б.Гантогоо захиралдаа чин сэтгэлийн талархал илэрхийлье.

Одоо аль сургуульд ямар мэргэжлээр суралцдаг вэ?

Би энэ хичээлийн жилээс Кувейт улсын BSK дунд сургуулийн 12 дугаар ангид суралцаж эхэлсэн. Монголдоо Сант сургуульд 11 дүгээр ангиа дүүргээд гэр бүлээрээ Кувейт улсад нүүж ирсэн. Ирээдүйд Биохимич мэргэжлээр сонгон суралцах сонирхолтой.

Загварыг ямар учраас сонирхож хичээллэхээр болсон бэ?

Би бүр бага байхаасаа л загвар өмсөгч болох хүсэлтэй байсан. Ээж минь загвар өмсөгч болохоор надад үлгэрлэж, зааж зөвлөдөг. Мөн чөлөөт цагаараа хуучин хувцас болон даавуу ашиглан гараараа хувцас урлах дуртай, өөрөө моделио хийдэг байсан маань алсдаа загвар өмсөгч болоход нөлөөлсөн гэж бодож байна.

Амжилтуудаасаа хуваалцахгүй юу?

Гүрж улсад зохион байгуулагдсан “World Teen Model of The Planet” тэмцээний “Шилдэг Үндэсний Хувцас“ болон Гран При шагнал хүртсэн. Мөн Каннын Кино Фестивалийн хүрээнд зохиогддог улаан хивст загварын шоунд урилгаар оролцсон. Мөн Парисийн загварын долоо хоног, Арабын загварын долоо хоногт урилгаар оролцсон анхны монгол загвар өмсөгч болсон.

Төгөлдөр хуур дарж, балетаар хичээллэдэг гэсэн үү?

Тийм ээ, би чөлөөт цагаараа балетаар хичээллэж, төгөлдөр хуур дардаг. Анх таван настайгаасаа төгөлдөр хуур заалгаж сурч эхэлсэн. Энэ ярилцлагаараа дамжуулан Д.Долгоржав, МУГЖ С.Саянцэцэг багш нартаа баярлаж явдгаа илэрхийлье. Балетаар сүүлийн дөрвөн жил хичээллэж байна. Энэхүү урлагт намайг дурлуулсан МУГЖ Х.Манлай багшдаа болон СТА Х.Ганбат багшдаа баярлаж явдгаа илэрхийлье. Мөн волейболын спортоор тавдугаар ангиасаа эхлэн Ирээдүй клубт Б.Уранчимэг багшийн удирдлага дор хичээллэсэн.

Таны өндөр, биеийн жинг тодруулж болох уу?

Миний биеийн өндөр 182 см, жин 54 кг.

Амьдралдаа ямар зан чанарыг, юуг чухалчилдаг вэ?

Үнэнч зан чанарыг эрхэмлэдэг. Мөн хүнлэг, нинжин сэтгэлтэй байж аливаад зөв хандлагатай байх нь чухал гэж боддог.

Цаашдын зорилго төлөвлөгөө, мөрөөдлөөсөө хуваалцаач?

“Эх дэлхийн мисс-2022” тэмцээндээ амжилттай оролцож Монгол Улсдаа миссийн титмийг авч ирэхээр зорьж байна. Би дэлхийн дулаарал болон байгаль экологид тулгарч буй асуудлыг шийдвэрлэхэд хүн бүр өөрийн зүгээс чадах бүхнээ хийж байгаасай гэж хүсдэг. Загвар өмсөгчийнхөө карьерыг өсгөж дэлхийн загварын ертөнцийн тайзнаа алхахыг зорьж байгаа. Дунд сургуулиа амжилттай төгсөөд хүссэн мэргэжлээрээ үргэлжлүүлэн суралцаж, ирээдүйд эх орондоо ихийг хийж бүтээхийг хүсдэг дээ.

Эх сурвалж: toim.mn , hardnews.mn , ugluu.mn , Өдрийн сонин

Нара өөрийн цахим хуудаснаа : “Би Ээж Болмоор Байна” гээд нэг хөөрхөн кинонд ихээхэн аальгүй , хөгжилтэй , адал явдалтай хэр нь чин сэтгэлтэй ганц бие ээжийн дүрд тоглоогүй юу яагаав. Ер нь бол бараг өөрийнхөө амьдралын дүрд тогложээ.

Кино эхлэхэд ганц бие ээж байж байгаад төгсөхдөө ингээд Бунжааг минь мөрөн дээрээ суулгах сайн нөхөртэй бас хэвлийдээ үртэй аз жаргалтай төгсдөг кино юм.

Нээрээ л одоо бодоход киноны төгсгөл шиг дөрвүүлээ болчихсон байна. Яг энэ зурган дээрх шиг бас нэг бяцханаа нь мөөмнөөс зүүгдээд , агаа нь дүүгээ хараад , аав нь байшингаа бариулаад сууж байдаг сайхан ерөөлтэй еээ” хэмээн сэтгэгдэлээ хуваалцжээ.

Нэмэлтээр дурьдахад “Би ээж болмоор байна” уран сайхны кино нь 2016 онд нээлтээ хийж байсан романтик , инээдмийн төрлийн нэг ангит кино юм. Гол дүрд жүжигчин Ш.Жавхлан, дуучин Нара буюу М.Нарантуяа нар тоглож байсан юм.

Нээрэн л одоо харахад тэрхүү киноны төгсгөлийн аз жаргал нь одоо өөрийх нь амьдралд нь биелэлээ олсон мэт харагдана…

Эх сурвалж: ETV

Өсөлтийн хоцрогдол , харааны бэрхшээлтэй Б.Энгүүнбат хүү өөрийн хүсэлтээр тусгай сургуулиасаа шилжин энгийн сургуульд 3 дахь жилдээ суралцаж байна. Брайль үсгээр хичээллэж байсан Энгүүнбат хүү ангийнханаасаа хоцрохгүйн тулд зөөврийн компьютер дээр арван хуруугаараа хурдан шивж сурсан байна.

Б.Энгүүнбат: Өмнөх тусгай сургуульд зааж байсан хичээл нь их хоцрогдолтой , би маш амархан бодчихдог байсан болохоор би энэ сургуульд арай л түрүүлж яваад байна гэсэн ойлголттой болоод тэгээд би өвөө эмээ , ээж аав нараасаа гуйж байгаад энэ энгийн хүүхдүүдийн сургуульд орсон. Өсөлтийн хоцрогдол , харааны бэрхшээлтэй л болохоос биш миний оюун ухаан бол энгийн хүүхдүүдийнх шиг учраас одоо энэ энгийн сургуулийн ангидаа хүүхдүүд мүүхдүүдээс асуухгүй хичээлүүдээ ойлгоод хийгээд явдаг. Бас компьютер дээр 10 хуруугаараа шивээд сурчихсан. Энгийн сургуульд суралцаж ангийнхнаасаа хоцрохгүйн тулд би зөөврийн компьютер дээр 10 хуруугаараа хурдан шивэхийг 3 долоо хоногийн дотор сурсан. Жишээ нь би одоо компьютер дээрээ “Монгол хэл” гэж бичээд харуулъя л даа.

Сэтгүүлч: Компьютер дээр шивж сурахад ер нь хэр хүндрэлтэй байсан бэ?

Б.Энгүүнбат: Сурахад амархан байсан. Компьютерийн кэйбоард дээр 10 хурууны байршил гэж байдаг. Кейбоардын голд тэмтрэхэд мэдрэгддэг тэмдэг байдаг тэрэнгээрээ баримжаа аваад 10 хуруугаараа шивдэг.

Өгүүлбэртэй бодлого бодоход ширээний найз нь Энгүүнбатад уншаад өгсөн тохиолдолд Энгүүнбат ямар ч асуудалгүй бодлогоо бодчихдог байна. Ангийнхан маань намайг шилжиж ирсэн цагаас хойш дэмжиж , цүнх болон зөөврийн компьютерийг хүртэл үүрч явж явдаг. Намайг хөгжлийн бэрхшээлтэй гэж ялгалгүй , ойлгож явдагт баярладгаа ч хэлж байлаа.

Б.Энгүүнбат: Миний ард сууж байгаа Элбэгзаяа гээд охин ойрхон гэртэй учраас намайг гэрээс маань ирж авдаг. Анги хамт олон маань гадуурхаж харьцдаггүй , зүгээр хүүхдүүдтэй харьцаж байгаа шигээ л харьцдагт нь талархдаг.

Сэтгүүлч: Ангийнхаа хүүхдүүдийн ойлгохгүй байгаа зүйлийг чи зааж өгдөг үү, чамд бас хүүхдүүд зааж өгдөг үү?

Б.Энгүүнбат: Ангийнхаа хүүхдүүдийн ойлгохгүй байгаа зүйлийг зааж өгдөг. Жишээ нь: Үдшийн гялаа гэж юу вэ? гэж асуухад би хэлэхдээ энэ бол “Сугар гараг” гэж хэлж өгдөг ч юмуу иймэрхүү байдлаар тусладаг. Би өөрөө ч ангийхнаасаа бас тусламж авдаг.

Сэтгүүлч: Байгаль орчины хичээлдээ их дуртай юмшиг байна тэ?

Б.Энгүүнбат: Байгаль орчин, сансар судлал одон оронг маш их сонирхож судалдаг.

Сэтгүүлч: Яагаад сонирхдог вэ?

Б.Энгүүнбат: Одон орон судлал хэзээ ч дуусна гэж байдаггүй , шинэ мэдээлэл гарч ирсээрл байдаг нь таалагддаг. Дээрээс нь гаригуудын үүсэл , яаж үүссэн нь их сонирхол татдаг. 3-р ангиасаа буюу энэ сургуульд орж ирсэнээсээ хойш дуртай болсон.

Сэтгүүлч: Чи ер нь ямар мэргэжилтэй болно гэж боддог вэ?

Би мэргэжлүүдийн талаар нилээд бодсон. Би хөгжимчин юмуу эсвэл технологийн салбарт ордог юмуу гэж боддог.

Түүний юм хүлээж авахдаа сайн , суралцахдаа хурдан , хичээмтгий зан чанарыг багш нь ч магтдаг. Ирсэн цагаасаа хойш хөгжүүлэхэд нь туслалцаа үзүүлсэн ангийн багш нь түүний хөгжлийн талаар ийнхүү ярилаа.

Нийслэлийн 50-р сургуулийн 5Г ангийн багш Х.Түвшинжаргал: Манай анги нийт 44 хүүхэдтэй. Энэ сурагч маань өөрөө сурах хүсэл эрмэлзэл ихтэй , аливаа юмыг их хурдан тогтоох ойлгох чадвартай учраас ерөнхийдөө боломж их өндөр байгаа. Би хичээлээ самбар дээр тайлбарлаж байх үед сонсохын зэрэгцээ давхар бичээд явдаг. Бусдад их заах , зөвлөх дуртай. Өөрийх нь сонирхол одон гараг, байгалийн ухаан талдаа сонирхолтой учраас тэр тухай мэдээллээ ангийхандаа ярих тохиолдол их элбэг байдаг.

Тусгай сургуульд сурахаар би хоцрогдоод байна гэж ээждээ хүсэлт гаргаж ийнхүү ээж нь түүнийг энгийн сургуульд оруулсан байна. Хувийн сургуульд хандсан ч хүлээж авах хувийн сургууль байдаггүй юм билээ гэр ярих тэрээр хүүдээ компьютер дээр хурдан шивэх дасгал зааж өгсөн байна. Хүү харааны бэрхшээлдээ эмзэглэдэггүй ч өсвөр нас эхэлсэнтэй холбоотой өсөлтийн хоцрогдолдоо бага зэрэг эмзэглэдэг талаар ээж нь хэлж байлаа. Харин харааны бэрхшээлтэй гэх мэдээллийг төрсөн аав нь эмзэг хүлээж аван хоёр тийш болсон ч одоо төрсөн ааваас дутахааргүй өөрийг нь хүлээн зөвшөөрсөн аавтай болжээ.

Б.Энгүүнбатын ээж Н.Энхзаяа: Төрсөн аав нь бол бүр нялх байхад нь салсан. Анхнаасаа танай хүүхэд хараагүй юм байна гэсэн мэдээллийг сонссоноос эхлээл цаашаа оршин тогтнох , хамт байх боломжгүй болсон. 1-рт тэр мэдээг яаж хэлж байгаа эмчийн ёс зүй муу байсан. Залуу гэр бүл энэ мэдээг яаж хүлээж авах уу , өмнө нь удамшлийн харааны бэрхшээлтэй хүн байна уу үгүй юу гээд тэр гэр бүлийг судалсан зүйлгүй , залуу гэр бүлд энэ мэдээг сонсгоход сэтгэлзүйн хувьд яах уу гэх мэт хандлага байхгүй зүгээр л унтуулгатай оношилгоонд ороод гараад ирэхэд пал хийтэл хэлээл , тэгээд л эх нялхасын хаалгыг саваад гарсан. Тэгээд л тэр гэр бүл цаашаа явах боломжгүй болсон. Тэгэхдээ бол одоо аавтай. Аав нь 1-р ангид нь байхаас эхлээд л Энгүүнээ хүүг маань дагаж явсан. Бүр ажлаасаа гараад л , хажууд нь туслах багшийг нь хийгээдл . Хүмүүс бүр гайхдаг. Төрсөн төрөөгүй хамаагүй хүүхдийг хүлээн зөвшөөрч , байгаагаар нь хүнийг хайрлана гэдэг маш агуу юм байдаг. Би хүртэл өөрөө хүүхдээ байгаагаар нь хүлээж авах гэж бараг л хоёр жил болсон.

Б.Энгүүнбат хүү маань том мөрөөдөлтэй . Одон орон судлах дуртай тэрээр англи хэл сурч байж энэ салбарынхаа шинэ мэдээллээс хоцрохгүй тиймээс англи хэлийг сайн сурах хэрэгтэй байна хэмээн ээждээ хандаж болжээ.

Эх сурвалж: ETV